
Γράφει ο: Νεκτάριος – Ελευθέριος Βεντούρης
Ειδικότητα:Τεχν. Ελεγκτής
Ι. ΚΤΕΟ CARCONTROL
Ο πυροσβεστήρας αποτελεί ένα πρόσθετο στοιχείο υποχρεωτικού εξοπλισμού ασφαλείας του οχήματος μας, για τον οποίο δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η χρήση του προκύπτει σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, όπως είναι η αντιμετώπιση μίας πυρκαγιάς εκδηλωμένης επί ενός οχήματος.
Μάλιστα, η άμεση επέμβαση με το κατάλληλο μέσο πυρόσβεσης, μπορεί να περιορίσει δραστικά την εξάπλωση της και ενδεχομένως να αποδειχθεί σωτήρια για όσους κινδυνέψουν από την εκδήλωσης της ενώ ίσως συμβάλλει στην αποφυγή της ολοκληρωτικής καταστροφής του οχήματος.
Σύμφωνα με έγγραφο της Διεύθυνσης Προληπτικής Πυροπροστασίας, του Αρχηγείου του Πυροσβεστικού Σώματος, οι πυρκαγιές των οχημάτων γενικά χαρακτηρίζονται ως επικίνδυνες πυρκαγιές. Για το λόγο αυτό, η πρώτη επέμβαση πρέπει να είναι γρήγορη και αποτελεσματική, τα δε μέσα κατάσβεσης, ειδικά αυτά που θα χρησιμοποιηθούν κατά την έναρξη της πυρκαγιάς, πολύ αποτελεσματικά για να επιτευχθεί άμεσα η κατάσβεσή της.
Σε περίπτωση όμως που η επέμβαση δεν γίνει αμέσως, η πυρκαγιά λαμβάνει μεγάλες διαστάσεις και δημιουργεί κινδύνους τόσο για τους επιβαίνοντες όσο και για κάθε άλλον που λόγω ειδικότητας ή αλληλεγγύης θα συνδράμει στην κατάσβεση της.
Η βενζίνη ή το πετρέλαιο, τα λάδια και διάφορα άλλα εύφλεκτα υγρά (υγρά φρένων) αποτελούν εν δυνάμει καύσιμη ύλη η οποία τροφοδοτεί την πυρκαγιά. Πέραν τούτου, η πυρκαγιά που εκδηλώνεται σε κινούμενο όχημα, δεν γίνεται αμέσως αντιληπτή από τους επιβάτες, ενώ το ρεύμα αέρα που δημιουργείται κατά την κίνηση του οχήματος την βοηθάει να εξαπλωθεί.
Επιπροσθέτως στη ταχεία μετάδοση της πυρκαγιάς, ανεξάρτητα από την αιτία που την προκάλεσε, συντελεί και το χρώμα του αυτοκινήτου. Το έγγραφο καταλήγει με το συμπέρασμα, ότι η πυρκαγιά στο αυτοκίνητο θα πρέπει να αντιμετωπισθεί σαν πυρκαγιά εύφλεκτων υλών.
Σύμφωνα με την υπ’ αριθμό 50292/3549/08 Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ Β΄ 272/16-2-2009), επιβάλλεται στους ιδιοκτήτες των αυτοκινήτων όλων των κατηγοριών, καθώς επίσης και στους ιδιοκτήτες των τρίτροχων μοτοσυκλετών, η υποχρέωση εφοδιασμού των οχημάτων τους με φορητούς πυροσβεστήρες συγκεκριμένων προδιαγραφών, ενώ ο αριθμός και ο τύπος των πυροσβεστήρων αυτών εξαρτώνται από την κατηγορία του οχήματος.
Για τις ανάγκες του παρόντος άρθρου θα αναφερθούμε μόνο στις κατηγορίες οχημάτων που περιλαμβάνονται στο παράρτημα της ανωτέρω απόφασης και για τα οποία η εταιρεία μας πραγματοποιεί ελέγχους, ήτοι:
- Κατηγορία Μ1 (οχήματα με τουλάχιστον 4 τροχούς, για τη μεταφορά προσώπων, που περιλαμβάνουν το πολύ οκτώ θέσεις καθημένων, πέρα του καθίσματος του οδηγού)
- Κατηγορία Ν1 (οχήματα με κινητήρα με τουλάχιστον 4 τροχούς, για τη μεταφορά εμπορευμάτων με μέγιστη μάζα που δεν υπερβαίνει τους 3,5tn)
- Μηχανοκίνητο τροχόσπιτο (όχημα ειδικής χρήσεως κατηγορίας Μ, κατασκευασμένο ώστε να διαθέτει χώρο διαμονής)
- Μέγεθος, τέτοιο ώστε να καθίσταται εύκολη η μεταφορά και η τοποθέτησή του εντός του οχήματος.
- Ασθενοφόρα (μηχανοκίνητα οχήματα της κατηγορίας Μ για τη μεταφορά ασθενών ή τραυματιών που διαθέτουν προς το σκοπό αυτό ειδικό εξοπλισμό)
Οι δύο πρώτες κατηγορίες οχημάτων ( M1 και Ν1) είναι υποχρεωτικό να εξοπλίζονται με έναν φορητό πυροσβεστήρα ξηράς κόνεως κατάλληλο για κατηγορία πυρκαγιάς A, B, C και για ηλεκτρικό ρεύμα τάσης 1000 V, με ελάχιστη κατασβεστική ικανότητα 8A, 34B, C.
Τα μηχανοκίνητα τροχόσπιτα είναι υποχρεωτικό να εξοπλίζονται με έναν φορητό πυροσβεστήρα ξηράς κόνεως κατάλληλο για κατηγορία πυρκαγιάς A, B, C και για ηλεκτρικό ρεύμα τάσης 1000 V, με ελάχιστη κατασβεστική ικανότητα 21A, 113B, C ενώ τα ασθενοφόρα είναι υποχρεωτικό να εξοπλίζονται με έναν φορητό πυροσβεστήρα ξηράς κόνεως κατάλληλο για κατηγορία πυρκαγιάς A, B, C και για ηλεκτρικό ρεύμα τάσης 1000 V, με ελάχιστη κατασβεστική ικανότητα 13A, 55B, C.
Οι πυρκαγιές, ανάλογα το καιόμενο υλικό κατατάσσονται σε πέντε (5) κατηγορίες διεθνώς με τα γράμματα A, B, C, D και Ε. Οι κατηγορίες που μας ενδιαφέρουν εμάς είναι η:
- Κατηγορία Α, πυρκαγιές που προέρχονται από την καύση υγρών στερεών υλικών με οργανική σύνθεση και σχηματισμό «τεφροάνθρακα», π.χ. ξύλα, χαρτιά, άχυρα, υφάσματα, ελαστικό, πλαστικό κ.α.
- Κατηγορία Β, πυρκαγιές που προέρχονται από την καύση υγρών καυσίμων ή στερών που υγροποιούνται κατά την καύση, όπως ονόπνευμα, βενζίνη, πετρέλαιο, έλαια, λίπη, παραφίνη κ.α.
- Κατηγορία C, πυρκαγιές που προέρχονται από την καύση αερίων καυσίμων όπως υγραέριο, φυσικό αέριο, ασετυλίνη, υδρογόνο κ.α.
Οι πυροσβεστήρες ξηράς κόνεως, είναι κατάλληλοι για πυρκαγιές A, B, C και Ε. Κατασκευάζονται από χαλύβδινα φύλλα με αντοχή σε πίεση 25 bar και έχουν βάρος μέχρι 20 kg. Οι περισσότεροι πυροσβεστήρες είναι συνεχούς (εσωτερικής) πίεσης με άζωτο 13-15 bar, που εκτοξεύει την κατασβεστική σκόνη.
Σύμφωνα με μελέτες, η κατασβεστική ικανότητα της συγκεκριμένης κατηγορίας πυροσβεστήρων έγκειται στην διακοπή της αλυσιδωτής αντίδρασης των διεργασιών της καύσης. Οι πιο διαδεδομένες ξηρές χημικές σκόνες έχουν ως βασικό υλικό το δισανθρακικό κάλιο ή νάτριο.
Κατασβεστική ικανότητα ονομάζεται η απόδοση ενός πυροσβεστήρα στην κατάσβεση μίας πυρκαγιάς. Πυροσβεστήρες με ίδια ποσότητα κατασβεστικού υλικού δεν έχουν κατ’ ανάγκη και την ίδια κατασβεστική ικανότητα, γεγονός που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κατά την αγορά πυροσβεστήρα.
Σύμφωνα με την Υπουργική Απόφαση, ο ελεγκτής του ΚΤΕΟ κατά την διενέργεια του τεχνικού ελέγχου του οχήματος υποχρεούται να ελέγξει σχετικά με την ύπαρξη του φορητού πυροσβεστήρα τα εξής σημεία:
- Να φέρει την προβλεπόμενη σήμανση CE (έγκριση τύπου)
- Ν’ αναφέρονται στην ετικέτα του οι πιστοποιήσεις
- Να φέρει ετικέτα ελέγχου από αναγνωρισμένη εταιρεία συντήρησης πυροσβεστήρων
- Να φέρει δακτύλιο ελέγχου στο λαιμό μετά από κάθε ετήσια συντήρηση, στον οποίο πρέπει ν’ αναγράφεται ανάγλυφα το έτος συντήρησης και ο χρωματισμός του να είναι ίδιος με αυτό της ετικέτας συντήρησης-αναγόμωσης
- Να έχει αξιολογηθεί και πιστοποιηθεί σύμφωνα με το πρότυπο ΕΝ3.07 και να φέρει τις προβλεπόμενες από το πρότυπο σημάνσεις
- Να έχει ελάχιστη κατασβεστική ικανότητα, σύμφωνα με όσα ορίζει η νομοθεσία για την κατηγορία του οχήματος
- Να μην υπάρχουν φθορές, διαβρώσεις και ζημιές στο κέλυφος του
- Ο δείκτης του μανομέτρου (εφόσον απαιτείται να υπάρχει μανόμετρο) θα πρέπει να βρίσκεται εντός της πράσινης περιοχής
- Να μην έχει χρησιμοποιηθεί (ούτε μερικώς) και η ασφάλεια του να είναι στη θέση της άθικτη
- Να βρίσκεται πάντα στη θέση και τη βάση που προβλέπεται
- Να είναι εντός ισχύος και να μην έχει παρέλθει η ημερομηνία του επόμενου ετήσιου ελέγχου και
- Να φέρει δακτύλιο ελέγχου στο λαιμό του.
Όλα τα παραπάνω, πρέπει να τηρούνται απαρέγκλιτα καθώς επηρεάζουν καθοριστικά τόσο την αμεσότητα της επέμβασης για την κατάσβεση όσο και την αποδοτικότητα του μέσου πυρόσβεσης το οποίο θα χρησιμοποιηθεί.
Σύμφωνα με το έγγραφο του Αρχηγείου του Πυροσβεστικού Σώματος οι ενέργειες στις οποίες πρέπει να προβούμε και τα μέτρα που οφείλουμε να λάβουμε για την αντιμετώπισης μιας πυρκαγιάς ενός οχήματος είναι τα κάτωθι:
- Όταν ξεσπάσει πυρκαγιά σε αυτοκίνητο ο οδηγός , πρέπει να σταματήσει αμέσως αυτό στην άκρη του δρόμου. Ο βαθμός ψυχραιμίας που θα επιδείξει εκείνη την στιγμή ο οδηγός και η γνώση, από αυτόν και μόνο, των σημείων απελευθέρωσης του καλύμματος της μηχανής (καπό) και του χώρου αποσκευών (PORT – BAGGAGE), αν είναι Ι.Χ.Ε. θα δώσουν τη δυνατότητα επέμβασης σε οποιοδήποτε σημείο του αυτοκινήτου του χωρίς ζημιά.
- Κατά το άνοιγμα του καλύμματος της μηχανής (καπό), ο οδηγός ή οποιοσδήποτε επέμβει, πρέπει να λαμβάνει προφυλακτικά μέτρα, γιατί με το άνοιγμα του καπό υπάρχει κίνδυνος με την είσοδο ατμοσφαιρικού αέρα στο χώρο να δημιουργηθεί μεγάλη φλόγα.
- Αμέσως μετά την πρώτη προσβολή της πυρκαγιάς ή αν είναι δυνατό ταυτόχρονα, να αποσυνδέεται σε κάθε περίπτωση ο συσσωρευτής. Μια γρήγορη μέθοδος αποσύνδεσης του συσσωρευτή με λιγότερους κινδύνους είναι το κόψιμο των καλωδίων με ένα κόφτη.
- Σε περίπτωση όμως όπου υπάρχουν έντονες αναθυμιάσεις υγρών καυσίμων, δεν πρέπει να επιχειρείται η αποσύνδεση του συσσωρευτού, για την αποφυγή δημιουργίας σπινθήρα που μπορεί να προκαλέσει έκρηξη.
- Αν η πυρκαγιά έχει εκδηλωθεί μέσα στο χώρο οδηγού – επιβατών (μόνο στα Ι.Χ.Ε.) και έχει λάβει διαστάσεις δεν πρέπει για κανένα λόγο να ανοίγονται οι πόρτες και τα παράθυρα, αλλά :
- Αν ο οδηγός του αυτοκινήτου είναι παρών, να ανοίγεται με προσοχή μια (1) μόνο πόρτα τόσο, όσο χρειάζεται για να εισέλθει μόνο το ακροφύσιο του πυροσβεστήρα.
- Αν ο οδηγός του αυτοκινήτου είναι απών πρέπει να δημιουργείται, με οποιοδήποτε μέσο, μια τρύπα σ’ ένα τζάμι μίας πόρτας, με διάμετρο την διάμετρο του ακροφυσίου του πυροσβεστήρα. Ως πλέον κατάλληλη θέση κρίνεται εκείνη κοντά στην ασφάλεια της αντίστασης πόρτας ή στο μικρό παράθυρο των μπροστινών θυρών που έχουν μερικά αυτοκίνητα.
- Αν η πυρκαγιά έχει εκδηλωθεί στο στόμιο πλήρωσης της δεξαμενής καυσίμου (ρεζερβουάρ), προτιμότερη είναι η απομόνωση του σημείου με την τοποθέτηση υγρού υφάσματος ή άλλου καλύμματος, παρά η χρήση πυροσβεστήρα.
- Σε περίπτωση κατά την οποία η δεξαμενή καυσίμου (ρεζερβουάρ) διατρέχει κίνδυνο να προσβληθεί από τη φωτιά, πρέπει να προσέχουμε για τυχούσα επανάφλεξη που θα δημιουργήσει μεγάλες φλόγες ή για πιθανή έκρηξη. Τα προφυλακτικά μέτρα που πρέπει να παίρνονται για την ασφάλεια μας σε τέτοια περίπτωση, είναι να ψύχεται η δεξαμενή με νερό ή αφρό από μια ασφαλή θέση.
- Όταν η πυρκαγιά έχει προσβάλλει άλλους χώρους του αυτοκινήτου, εκτός του κινητήρα, για την καταπολέμηση της οποίας απαιτείται νερό, αυτό να χρησιμοποιείται με προσοχή για να μην προκληθούν από την αλόγιστη χρήση του επιπλέον ζημιές στο όχημα.
- Σε περίπτωση όπου καίγονται τα ελαστικά του οχήματος, κατά το αρχικό στάδιο, πρέπει πάντοτε ο ενεργών την κατάσβεση να στέκεται σε πλάγια θέση και όχι ακριβώς απέναντι από τα ελαστικά, γιατί υπάρχει κίνδυνος τραυματισμού από την έντονη εκτόνωση του υπό πίεση ευρισκόμενου αέρα. Η κατάσβεση επιτυγχάνεται καλύτερα με βολή ομίχλης ύδατος. Η χρήση πυροσβεστήρα ξηράς κόνεως σ’ αυτές τις περιπτώσεις δεν είναι αποτελεσματική.
- Η καταπολέμηση των πυρκαγιών γύρω από το σημείο του κιβώτιου ταχυτήτων, γίνεται από το πίσω μέρος του αυτοκινήτου και από πλάγια θέση.
Η ύπαρξη πυροσβεστήρα στο όχημα μας εκτός από νομική υποχρέωση, είναι κυρίως ηθική επιλογή μας. Είναι πολύ σημαντικό να θυμόμαστε πως οποιαδήποτε έκπτωση στην πυροπροστασία του οχήματος μπορεί να οδηγήσει στην πλήρη καταστροφή του ή ακόμα και στην απώλεια ανθρώπινης ζωής. Οπότε, συστήνουμε να υπερκαλύπτονται οι ελάχιστες προϋποθέσεις που θέτει η νομοθεσία, ως προς τα χαρακτηριστικά του φορητού πυροσβεστήρα τον οποίο θα επιλέξουμε για να εξοπλίσουμε το όχημα μας.
Leave a Comment
You must be logged in to post a comment.